19 februari 2024

Tekenbeten en de ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme, of ‘Lyme borreliose’ is een aandoening veroorzaakt door de bacterie Borrelia Burgdorferi, die afkomstig is van muizen en herten en door een tekenbeet op de mens, op paarden en op honden kan overgebracht worden. Een beet van een besmette teek leidt niet noodzakelijk tot de ziekte van Lyme, maar de kans op het krijgen van de ziekte vergroot wanneer de teek langer dan 24u op de huid aanwezig blijft. De bacterie zit immers in het lijfje van de teek en heeft minstens 24 uur nodig om tot in de snuit en zo in je huid te geraken.

Er zijn verschillende soorten teken maar in Europa kan slechts één tekensoort, namelijk ‘Ixodes Ricinus’, deze bacterie overbrengen. Bovendien zijn niet alle teken van deze soort besmet met de bacterie. In Europa schat men dat slechts 10% van de teken besmet is met Borrelia. De teek is voornamelijk actief van begin maart tot eind november. De ziekte van Lyme treedt vooral op tussen juni en oktober.

De ziekte van Lyme is niet te verwarren met de Centraal-Europese tekenbeetencefalitis (FSME Frühsommer-Meningoenzephalitis) die echter niet in België voorkomt. Voor deze ziekte is wel een vaccin aangewezen en beschikbaar voor avontuurlijke reizen met wandelingen in voornamelijk Zwarte Woud, Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Scandinavië en Oost-Europa.

Preventie

Bedek je huid zoveel mogelijk door lange aansluitende mouwen, sokken en broekspijpen.

Draag lichte kleren.

Gebruik eventueel een insectenwerend middel.

Controleer je huid grondig (plooien, oksels, hoofdhuid) telkens wanneer je in het bos bent geweest.

Gebruik eventueel een insectenwerend middel. Opgelet, zo’n crème is slechts enkele uren werkzaam.

Als je toch gebeten bent, noteer dan de datum en controleer de plaats van de tekenbeet gedurende ten minste één maand, zodat je eventuele symptomen niet over het hoofd ziet.

Preventie door vaccinatie is niet mogelijk.

Er is geen vaccin op de markt dat werkzaam is tegen de bacterie ‘Borrelia Burgdorferi’ die in Europa de ziekte van Lyme kan veroorzaken.

Wat te doen bij een tekenbeet?

Zoals hierboven vermeld is het zéér belangrijk om de huid dagelijks te inspecteren én de eventueel aanwezige teken zo snel mogelijk te verwijderen (binnen de 24u). Je kunt de teek gerust zelf verwijderen. Wanneer de teek zich op een moeilijk manipuleerbare plaats bevindt, kan een andere persoon (collega, partner, ev. huisarts, …) je hierbij helpen.

Het correct verwijderen van teken gebeurt als volgt:

Gebruik geen product op de beet voordat de teek verwijderd is.
Gebruik een speciaal tekenpincet. (Dit tangetje kan men verkrijgen bij de drogist of de apotheek).
Pak, indien mogelijk, de huid zó vast dat er een ‘heuveltje’ ontstaat.
Plaats het pincet over de kop van de teek, zo dicht mogelijk tegen de huid. Bij de verwijdering moet je het ‘kopje’ vastpakken en dus niet het ‘lijfje’ van de teek. Als je het lijfje samenknijpt, kan de maaginhoud in de huid worden gespoten.
Verwijder de teek door met het pincet te draaien en er dan voorzichtig aan te trekken, totdat de teek loslaat.
Ontsmet de bijtwonde (ná verwijdering van de teek) met een ontsmettingsmiddel.
Was de handen met water en zeep en ontsmet het gebruikte tangetje.
Vergeet niet de datum van de tekenbeet te noteren voor verdere opvolging.

Symptomen van de ziekte van Lyme

Grote rode vlek: het eerste symptoom van de ziekte van Lyme is meestal een ‘erythema migrans’. Dit is een grote rode vlek die verschijnt op de plaats waar de teek gebeten heeft, enkele dagen tot 3 maanden na de tekenbeet. Deze rode huidverkleuring wordt geleidelijk groter, terwijl zich in het centrum van deze vlek een bleke plek ontwikkelt.
Griepachtige symptomen zoals moeheid, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn, overgeven of koorts
Andere mogelijke symptomen: dubbel of troebel zicht, pijn, krachtverlies of tintelingen in de armen of benen, pijnlijke gewrichten.
Latere fase: aanhoudende vermoeidheid tot ziekteverschijnselen van het zenuwstelsel, het hart en de gewrichten.

Contacteer je arts wanneer je een van deze symptomen opmerkt na een tekenbeet.