back-arrow 5 september 2024

REEKS: Hoe langdurig ziekteverzuim inperken? - Deel II

Cohezio als trouwe partner om de werknemer en werkgever bij te staan tijdens de arbeidsongeschiktheid: welk onderzoek kan worden aangevraagd bij de arbeidsarts?

vakantie-flexmail

In het eerste artikel van deze reeks werd besproken welke factoren een succesvolle re-integratie kunnen bevorderen, of net belemmeren. Eén daarvan was een vroege tussenkomst bij de arbeidsongeschiktheid. Want hoe sneller er tijdens de arbeidsongeschiktheid kan bekeken worden wat de resterende mogelijkheden zijn van het individu, hoe hoger de kans op een succesvolle re-integratie.

 

De hiërarchische lijn of werkgever kan hier zelf een actieve rol in opnemen. Zij kunnen, net zoals de Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk, de werknemer informeren omtrent de bestaande re-integratie instrumenten:

  • een informeel re-integratieonderzoek kan worden gesuggereerd,
  • een formeel re-integratietraject of onderzoek in kader van de vaststelling tot een definitieve ongeschiktheid kunnen ook op initiatief van de werkgever worden aangevraagd.

 

Maar, wanneer is welk onderzoek aangeraden en welke gevolgen heeft dit voor zowel de werknemer als de werkgever? We zetten in dit artikel de 3 voorgenoemde onderzoeken op een rijtje.

Overzicht van de verschillende onderzoeken

1. Bezoek voorafgaand aan de werkhervatting

Wat is het?

Een onderzoek om te kijken of de werknemer klaar is om weer aan het werk te gaan na een periode van ziekte of arbeidsongeschiktheid.

 

Wie vraagt het aan?

De werknemer kan zelf vragen om dit onderzoek, maar ook de werkgever of het ziekenfonds kunnen het voorstellen.

 

Wanneer?

Dit onderzoek kan al na 1 dag ziekte worden gedaan.

 

Hoe verloopt het?

Het is een informeel en snel onderzoek. Er worden geen grote beslissingen genomen, maar er kunnen wel aanbevelingen worden gedaan voor aangepast werk.

 

Verplichting?

Het is niet verplicht, maar wel aanbevolen.

 

Gevolgen voor de werknemer:

De werknemer krijgt advies over hoe hij/zij weer aan het werk kan gaan, eventueel met aanpassingen.

 

Gevolgen voor de werkgever:

De werkgever kan rekening houden met de aanbevelingen, maar is niet verplicht deze op te volgen.

2. Re-integratietraject

Wat is het?

Een traject om te kijken of en hoe de werknemer weer aan het werk kan, eventueel in een aangepaste of andere functie.

 

Wie vraagt het aan?

De werknemer of de werkgever kunnen dit traject starten. Het ziekenfonds kan geen traject opstarten maar wel voorstellen.

 

Wanneer?

Als de werknemer minstens 1 dag ziek is (als werknemer) of na 3 maanden ziekte of meteen bij een attest van definitieve ongeschiktheid, wanneer dit is aangevraagd door de werkgever.

 

Hoe verloopt het?

Dit is een formeel en langer proces. Er wordt een beslissing genomen over hoe de werknemer kan terugkeren naar het werk.

 

Verplichting?

Ja, deelname is verplicht.

 

Gevolgen voor de werknemer: de arbeidsarts kan 3 verschillende beslissingen nemen

  1. Beslissing A: De werknemer zal uiteindelijk het overeengekomen werk kunnen hervatten, eventueel met een aanpassing van de werkplek. In de tussentijd kan hij aangepast werk of ander werk verrichten.
  2. Beslissing B: De werknemer is definitief ongeschikt om het overeengekomen werk te verrichten, maar kan aangepast werk of ander werk verrichten.
  3. Beslissing C: Om medische redenen is het op dit moment niet mogelijk om een re-integratiebeoordeling uit te voeren.

Bij beslissingen A of B zijn aanbevelingen met betrekking tot aangepast werk of ander werk verplicht. De werknemer hervat het werk als hij het plan voor zijn re-integratie accepteert. Als hij het niet accepteert, blijft hij arbeidsongeschikt.

 

Gevolgen voor de werkgever:
In geval van beslissingen A of B moet de werkgever een re-integratieplan opstellen of in een gemotiveerd verslag uitleggen waarom dit niet mogelijk is. Dit kan uiteindelijk leiden tot de beëindiging van het arbeidscontract als de werknemer niet kan terugkeren.

3. Vaststelling definitieve ongeschiktheid

Wat is het?

Een onderzoek om te bepalen of de werknemer definitief ongeschikt bent voor het werk dat hij/zij deed.

 

Wie vraagt het aan?

De werknemer of de werkgever kunnen dit traject starten. Het ziekenfonds kan geen traject opstarten maar wel voorstellen.

 

Wanneer?

Na minstens 9 maanden ziekte, als er geen re-integratietraject loopt.

 

Hoe verloopt dit?

Het is een formeel en langer traject, waarbij wordt bepaald of de werknemer nog in staat is om zijn functie uit te oefenen of eventueel een aangepaste functie of een andere functie kan vervullen.

 

Verplichting?

Ja, dit onderzoek is verplicht.

 

Gevolgen voor de werknemer:

De bedrijfsarts kan 3 soorten beslissingen nemen:

  1. Geen definitieve ongeschiktheid.
  2. Definitieve ongeschiktheid, verzoek van de werknemer om hervatting in aangepast werk of ander werk.
  3. Definitieve ongeschiktheid, zonder verzoek van de werknemer om hervatting in aangepast werk of ander werk.

In geval van beslissing 2 zijn aanbevelingen met betrekking tot het aangepaste werk of het andere werk verplicht. Als de werknemer definitief ongeschikt wordt bevonden, kan hij misschien nog werken in een aangepaste functie, maar als dat niet mogelijk is, kan de arbeidsovereenkomst worden beëindigd.

 

Gevolgen voor de werkgever:

De werkgever moet een re-integratieplan opstellen in geval van beslissing 2 of uitleggen waarom dit niet mogelijk is in een gemotiveerd rapport. Als de werknemer niet meer kan werken, kan de werkgever de arbeidsovereenkomst beëindigen zonder ontslagvergoeding, maar moet hij een bijdrage betalen aan het Terug-naar-werkfonds.

 

Lees verder onder de foto.

 

Implicaties en gevolgen

In dit overzicht bespreken we de implicaties van drie specifieke onderzoeken en wat de mogelijke gevolgen zijn voor de werkgever.

Bezoek voorafgaand aan de werkhervatting

Implicaties voor de werkgever:

  • Flexibiliteit: Dit onderzoek biedt de werkgever de mogelijkheid om tijdig inzicht te krijgen in de werkhervattingsmogelijkheden van de werknemer. Het is vooral nuttig bij eenvoudigere dossiers en wanneer de relatie met de werknemer goed is.
  • Geen verplichting: Er zijn geen verplichtingen verbonden aan dit onderzoek voor de werkgever. De aanbevelingen zijn optioneel, wat de werkgever ruimte geeft om te beslissen of en hoe deze aanbevelingen worden opgevolgd.
  • Kosten en administratie: Dit onderzoek heeft een lage kostprijs en brengt geen extra administratieve lasten met zich mee.
  • Informatie: De werkgever wordt geïnformeerd over de eventuele noodzaak van aanpassingen op de werkplek, wat kan helpen om toekomstige afwezigheden te voorkomen.
Re-integratietraject

Implicaties voor de werkgever:

  • Procedure: Dit is een meer administratief belastend proces dat meer tijd en aandacht vergt.
  • Kostprijs: Hoewel de kosten voor dit traject hoger kunnen zijn, biedt het de mogelijkheid om de werknemer weer aan het werk te krijgen, wat op lange termijn voordelig kan zijn.
Vaststelling definitieve ongeschiktheid

Implicaties voor de werkgever:

  • Procedure en tijd: Dit formele onderzoek kan pas na 9 maanden ziekte worden gestart en vergt een langdurig proces. Het biedt duidelijkheid over de vraag of de werknemer nog geschikt is om (aangepast) werk te verrichten.
  • Kosten: Bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst op grond van medische overmacht is er geen verplichting tot betaling van een ontslagvergoeding, maar de werkgever moet bij een eenzijdige beëindiging wel een bijdrage van €1.800 betalen aan het Terug-Naar-Werk fonds.

 

Lees verder onder de foto.

Recente inzichten en cijfers uit de praktijk

Bij de start van de wettelijk bepaalde (formele) re-integratietrajecten in 2017 werden deze verplicht voor een beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht. Hierdoor leidde iets meer dan de helft van die trajecten effectief tot een beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Deze werden tot nu vooral ingezet voor mensen die hun job niet meer konden uitvoeren. Desondanks was iets minder dan 4 op de 10 van de deelnemers 2 jaar na de start van een re-integratietraject aan het werk, bijna altijd bij een andere werkgever, wat erop wijst dat dit ‘ontslag’ ook de aanzet kan geven tot een re-integratie elders.

 

De re-integratietrajecten werden daarom sinds 2023 losgekoppeld van de procedure medische overmacht, met een daling met 80 % van het aantal gestarte trajecten als resultaat. De onderzoeken in kader van de vaststelling tot de definitieve ongeschiktheid, waarna medische overmacht wel kan ingeroepen worden, zijn nu dan ook in opmars. En, het zijn vooral de (informelere) bezoeken voorafgaand aan de werkhervatting die veruit het meest gebruikte instrument zijn in kader van re-integratie bij de initiële werkgever.

 

Kortom, bezoeken voorafgaand aan de werkhervatting zijn een goedkoop, informeel en succesvol onderzoek dat door de werknemer kan worden aangevraagd vanaf 1 dag ziekte. De werkgever kan dit onderzoek zelf voorstellen met als resultaat een informeel begeleidingstraject tijdens de arbeidsongeschiktheid met meerdere consultaties tot gevolg.

 

Meer info met betrekking tot de specifieke aanvraagprocedure en FAQ’s in kader van voorgenoemde onderzoeken is ook terug te vinden op onze site: Gezondheidstoezicht – Cohezio.

 

In het volgende artikel binnen deze reeks gaan we nog dieper in op de voordelen van re-integratie bij de eigen werkgever en dit zowel voor werkgever, als de werknemer, en wordt aldus het nut van de (investering in) voorgenoemde onderzoeken verder belicht.

 

Artikel i.s.m. Stéphanie Hollebosch, Preventieadviseur-Arbeidsarts bij Cohezio &
Dr. Mathieu Versée, Knowledge Manager bij Cohezio.

Bronnen

Arbeidsongeschiktheid en de re-integratie van werknemers op de arbeidsmarkt < Hoge Raad voor de Werkgelegenheid (maart 2024)

Gezondheidstoezicht – Cohezio