29 maart 2018
Het staat vast : regelmatige lichaamsbeweging kan de schadelijke gevolgen van sedentarisme voor de gezondheid verminderen. Snelwandelen of hardlopen kunnen deel uitmaken van die goede gewoonten. Maar wat is het effect van hardlopen voor mensen met rugpijn? Moet het worden aanbevolen of juist vermeden ?
Veel wetenschappelijke teksten en discussies hebben het over deze problematiek van hardlopen voor personen met lumbago. En de resultaten lopen enigszins uiteen. Kunnen we in de studie van White en Malone uit 1990 nog lezen dat het beter is om hardlopen te vermijden wanneer je last hebt van rugpijn, dan concludeert een meer recente studie (Belavy et al, 2017) dat regelmatig hardlopen net zorgt voor een versterking van de tussenwervelschijven (die kleine schokdempende ‘kussentjes’ die zich telkens tussen twee wervels bevinden).
Laten we die studies en de resultaten ervan eens van dichterbij bekijken :
Blijkbaar zorgt de herhaalde compressie van de tussenwervelschijven als gevolg van het hardlopen dus voor een betere omvang en samenstelling van hun structuur.
De tussenwervelschijf wordt vaak vergeleken met een spons. Die verliest haar waterinhoud wanneer ze wordt samengedrukt en neemt opnieuw water op wanneer er geen druk meer wordt uitgeoefend. In de tussenwervelschijf bevinden zich hydrofiele molecules die water aantrekken en op die manier zorgen voor het schokdempend vermogen. “Platte rust” aanraden voor het herstel van beschadigde tussenwervelschijven, leek logisch. Dat advies werd gesteund door een studie die aantoonde dat de tussenwervelschijf na drie weken bedrust dikker werd en dat die dikte verschillende maanden behouden bleef (2). Hetzelfde verschijnsel doet zich voor bij ruimtevaarders.
Spijtig genoeg zorgt het bijbehorende gebrek aan lichaamsbeweging in beide gevallen voor het afsterven van de spieren : vooral van de spieren die vasthangen aan de wervelkolom die ze ondersteunen, en die instaan voor de nauwkeurigheid van de bewegingen ervan.
Momenteel wordt bij rugpijn meestal aangeraden om in een eerste fase lichte lichamelijke oefeningen uit te voeren en vervolgens de intensiteit ervan te verhogen wanneer de pijn is verminderd. Het is de bedoeling de spieren te versterken en ze efficiënt te laten werken bij het ondersteunen van de verschillende houdingen in het dagelijkse leven en op het werk.
Personen met rugpijn die graag (opnieuw) willen beginnen met hardlopen of snelwandelen, dienen die activiteiten heel geleidelijk aan en in gunstige omstandigheden op te bouwen (zachte ondergrond, aangepast schoeisel, enz.).
En voor de sceptici die ondanks alles toch hun rug willen beschermen, zijn er nog talrijke andere sportieve activiteiten (stretching, dans, zwemmen, enz.) of hobby’s (knutselen, tuinieren, enz.) waarbij rekening wordt gehouden met de principes voor het beschermen van de rug, zoals voorgesteld in de vorige nummers van Actuascan.
“Bewegen” blijft dus het devies !
Jean-Philippe Demaret
Preventieadviseur-ergonoom
Licentiaat kinesitherapie en lichamelijke opvoeding
(1) White T., Malone T. – Effects of running on intervertebral disc height – Journal of orthopaedic and sports physical therapy, october 1990
(2) Belavy D., Bansmann P., Böhme G., Frings-Meuthen P., Heer M., Rittweger J., Zange J., Felsenberg D. – Changes in intervertebral disc morphology persist five months after twenty-one day bed rest – Journal of applied physiology, 111 : 1304-1314, 2011
(3) Belavy D., Quittner M., Ridgers N., Ling Y, Connel D., Rantalainen T. – Running exercise strengthens the intervertebral disc. Scientific Reports 7, 45975; doi: 10.1038/srep45975 (2017)
Aanvullende lectuur: het artikel “Lombalgie, on avait tout faux” van Pierre Ficher, verschenen in het tijdschrift Zatopek nr. 45 (februari, maart, april 2018)