Een gids voor werknemerscategorieën - Stagiairs

Je bent schoolgaand en volgt een opleiding waarbij werkervaring een essentieel onderdeel is. Je bent tijdelijk aan de slag binnen een bedrijf of organisatie om praktijkervaring op te doen. Wie staat in voor jouw welzijn en wat zijn jouw verplichtingen als stagiair?

Wie wordt beschouwd als stagiair?

De welzijnswet ziet een stagiair als elke leerling of student die in het kader van een leerprogramma georganiseerd door een onderwijsinstelling, daadwerkelijk arbeid verricht bij een werkgever, in gelijkaardige omstandigheden als de werknemers in dienst van die werkgever, met het oog op het opdoen van beroepservaring.

Stagiairs vallen dus onder een specifieke wetgeving waarbij:

zij genieten van de bescherming van jongeren op het werk;
zij onbezoldigde vorm van arbeid uitvoeren, zonder arbeidsovereenkomst maar met een stageovereenkomst;
zij in een arbeidsrelatie met drie partijen zitten: de stagiair, de werkgever die de stagiair in zijn onderneming tewerkstelt en de onderwijsinstelling.

Je moet als stagiair dus daadwerkelijk prestaties leveren bij een werkgever. In geval van een observatiestage of een bedrijfsbezoek gaat het niet om concreet werk en komt dit dus niet in aanmerking.

Wat zijn jouw verplichtingen als werkgever (stagemeester)?

Moet je als werkgever een specifieke risicoanalyse uitvoeren?

Het antwoord is simpel: ja! Als werkgever bent je verplicht, ook voor stagiaires om de risico’s die hun werk zullen inhouden te beoordelen en elk mogelijk risico te evalueren. Zo ben je verplicht om een risicoanalyse uit te voeren op het gebied van:

veiligheid;
lichamelijke en geestelijke gezondheid;
ontwikkeling:
- ten gevolge van een gebrek aan ervaring;
- doordat zij zich niet bewust zijn van risico’s;
- doordat de (lichamelijke en geestelijke) ontwikkeling van de jongeren nog niet is voltooid.

De risicoanalyse moet plaatsvinden:

voordat de stagiairs met hun arbeid beginnen;
ten minste één keer per jaar hernieuwd of gewijzigd worden;
bij elke belangrijke wijziging van de werkpost.

De risicoanalyse moet de agentia, processen en taken identificeren die onder de verboden werkzaamheden voor jonge werknemers vallen.

Moet je als werkgever aangepaste preventiemaatregelen treffen?

Ook hier ben je verplicht om de nodige preventiemaatregelen te treffen voor de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de stagiair. Het gaat hier om de volgende maatregelen:

een verbod op het uitoefenen van risicovolle activiteiten (‘verboden werkzaamheden’);
het organiseren van het onthaal en de informatie-uitwisseling;
het organiseren van het gezondheidstoezicht.

In sommige gevallen kan het zijn dat de stagiair toch ‘verboden werkzaamheden’ kan uitvoeren. Let wel op, het gaat hier dan om taken die de stagiair moeten voorbereiden op hun later beroep. Toch gelden er ook dan nog strikte voorwaarden en moet je je als werkgever ervan verzekeren dat:

de preventiemaatregelen effectief zijn en door een lid van de hiërarchische lijn worden gecontroleerd;
deze arbeid wordt uitgevoerd in het bijzijn van een ervaren werknemer.

De maatregelen die je moet nemen als werkgever worden vastgelegd na advies van jouw interne preventieadviseur.

Wanneer ben je als stagiair onderworpen aan medisch toezicht?

in verband met risicoanalyse voor je stageplek (veiligheidsfuncties, functies met verhoogde waakzaamheid);
in verband met specifieke risicoanalyse voor jongeren (stagiair van jonger dan 18 jaar);
in verband met specifieke risicoanalyse wanneer je nachtarbeid zou uitvoeren;
in verband met ernstig risico waarvoor er normaal een tewerkstellingsverbod is;
in verband met moederschapsbescherming.

Voorbeeld

Marie is 17 jaar en volgt stage bij een boekhoudkantoor.

Ze moet op medisch toezicht, tenzij ze een attest heeft via zijn school dat bewijst dat ze in de afgelopen vijf jaar een medisch onderzoek heeft gedaan via de school.

Joachim studeert voor lasser en volgt stage. Hij zal o.a. ’s nachts werken en loopt bovendien een risico bij het uitvoeren van zijn job. Hij kan wel zijn taken uitvoeren aangezien hij wordt blootgesteld aan dezelfde risico’s als de werknemers van de onderneming. Joachim moet sowieso op gezondheidstoezicht voor aanvang van zijn stage.

Wat zijn de verplichtingen van je onderwijsinstelling?

Wanneer je stage zal lopen heeft ook je school bepaalde verplichtingen. Deze zijn:

de stageovereenkomst opstellen;
vervolledigen stagedossier met risicoanalyse en preventiemaatregelen voorgesteld door de werkgever;
aanvragen van gezondheidstoezicht aan de preventieadviseur-arbeidsarts.

Lijst van gegevens per onderwijsinstelling die moet worden overgemaakt aan de externe dienst PBW en die voor elke stagiair minstens de volgende gegevens bevat

naam, adres, telefoonnummer en ondernemingsnummer van de onderwijsinstelling;
naam en voornaam van de stagiair;
rijksregisternummer van de stagiair;
geboortedatum van de stagiair;
studierichting en de functie/activiteit van de stagiair;
naam, adres, telefoonnummer en in voorkomend geval het ondernemingsnummer van de eerste werkgever van de stagiair;
of de onderwijsinstelling een risicoanalyse ontvangen heeft van de werkgever met betrekking tot de risico’s waaraan de stagiair kan worden blootgesteld;
of de werkgever een beroep heeft gedaan op de preventieadviseur-arbeidsarts van de bevoegde dienst voor preventie en bescherming op het werk van de onderwijsinstelling;
naam en telefoonnummer van de externe of interne dienst voor bescherming en preventie op het werk van de werkgever van de stagiair;
begindatum van de eerste stage;
totale duur van de stageperiode in het lopende schooljaar;
datum van de laatste gezondheidsbeoordeling van de stagiair (indien van toepassing);
datum van de gezondheidsbeoordeling van de stagiair door de interne of externe dienst voor bescherming en preventie op het werk van de onderwijsinstelling.

Wat zijn je verplichtingen als stagiair?

Je bent als stagiair verplicht om de preventiemaatregelen op te volgen die worden opgesteld door de werkgever.

Daarnaast is een gezondheidstoezicht verplicht, tenzij je een bewijs hebt van eerder toezicht in de afgelopen vijf jaar.

Je gezondheidsbeoordeling moet je ook voor toekomstige stagewerkgever bijhouden en kunnen voorleggen. Indien dat niet het geval is, zal je opnieuw op medisch toezicht moeten.

De veiligheidsvoorschriften van je stageplek moet je altijd naleven. Deze zijn opgesteld om jouw gezondheid, veiligheid en welzijn te garanderen. Daarbij hoort ook het dragen van veiligheidskledij en andere bescherming.

Conclusie

Ga je aan de slag als stagiair binnen een bedrijf, of heb je zelf stagiairs in dienst. Zowel de werkgever, de stagiair als de onderwijsinstelling hebben verplichtingen. Het uitvoeren van een risicoanalyse en het nemen van de nodige preventiemaatregelen zijn niet alleen belangrijk voor de werknemers, maar gelden ook voor stagiairs. Alleen zo kan de veiligheid, gezondheid en het welzijn van de jonge werknemers worden gegarandeerd.

Meer info.